Page 18 - Bilissel Gelisim

etkiler. Bilgilerin anlamlı olması da hatırlama yeteneğiniarttırır. Bellek ve hatırlama gücü yaĢla
ve biliĢle birlikte değiĢir.

Nesneler ve olaylar anlamlarına,Ģekillerine,benzerliklerine,ayrıcalıklarına göre
gruplandırılarak daha sonra bir kısmı yada hepsi kolaylıkla hatırlanabilir. Gruptan biri
hatırlanınca diğerleri hemen akla gelir. YaĢla birlikte çocuklar, hatırlama stratejilerini,zihinde
tutuma güçlerini geliĢtirir. Bu durum ergenlik ve yetiĢkinliğe kadar devam eder.

Çocukların kendine özgü bir biliĢsel geliĢimi ve mantığı olduğu için belli bir kapasiteleri
vardır. Örneğin erken çocukluk kurumuna yeni baĢlayan bir çocuk bile malzeme dolabını
onlarca dolap arasından kolayca bulabilir. YetiĢkinin önerdiği ipuçları ve yöntemlerden
yararlanabilir.Örneğin havlusunu daha kolay tanıması için etiketine bir iĢaret koymak gibi.

1.2.7. Akıl Yürütme ve Problem Çözme

Akıl yürütme önceden edinilmiĢ bilgileri yeni karĢılaĢılan bir soruna çözüm bulabilmek
için birleĢtirme ve düzenleme süreci olarak nitelendirilir.

Problem çözmeiç ya da dıĢ istekler ve çağrılara uyum sağlamak amacıyla davranıĢsal
tepkilerde bulunma gibi biliĢsel ve duygusal iĢlemleri, bir hedefe yöneltmektir. Problem çözme
bir amaca ulaĢırken karĢılaĢılan güçlükleri yenme sürecidir. Bilgiyi kullanırken buna orijinallik
yaratıcılık ya da hayal gücü eklenerek çözme süreci tamamlanabilir. Problem çözme bir zaman,
çaba, enerji ve alıĢtırma iĢidir.

YaĢ aralığı Beklenen davranıĢ
Ġki yaĢında Örneğin, paltosunu giydiğinde çocuğundıĢarıya çıkacağını bilmesi,
düĢünme ve akıl yürütme geliĢiminin baĢlangıcıolarak kabul edilir.
Ġki buçuk yaĢında Bir problemle karĢılaĢtığı zaman bilgilerine dayanarak çözüm
yollarını bulmaya çalıĢır. Örneğin, kavanoza uzanmak için
sandalyeyi kullanması.
Üç yaĢında Örneğin“Nehir denize gitmek için oluyor.” diyebilir fakat çok
açıklama yapamaz.
Dördüncü Çocuk bulduğu nedenleri hayalleriyle karıĢtırmaya baĢlar. Bu özellik
yaĢında beĢ-altıyaĢlarında da devam eder. Örneğin, market alıĢveriĢinde
“Neden aradığım salçayı bulamıyorum?” diyen anneye “Belki
saklanmıĢtır.” cevabını verebilir.
Yedi-sekiz Çocuğun hayalle gerçeği birbirinden ayırmaya baĢladığı görülür.
yaĢlarında Çocuk, birçok kavramı oluĢturduğu hâlde, nesneler somut algılarına
dayalıdır. Örneğin; çocuk sopadan at yerine gerçek at ister.
Tablo 1.3: YaĢlara göre problem çözme

Çocuklar, baĢkalarının önerdiği çözüm yollarını benimsemekte pek isteklideğilidir. Eğer
çözüm yollarını kendileri bulurlarsa bunu uygulamaya koyma ve bu çözüm yolunu tekrar etme
olasılıklarıda daha fazla olacaktır. Onların karĢılaĢtıkları sorunları kendilerinin çözmelerine
fırsat vermek, denemelerini sağlamak özgüvenlerini arttırarak kendini savunma duygusunu

12