Page 17 - Bilissel Gelisim

Kavram kazanma sürecinde çocuğa sağlanan zengin uyarıcıların, ilgi ve ihtiyacına uygun
düzenlenmesigerekir.Nesnelerle yaĢanan deneyim, kavramların kazanılmasınıkolaylaĢtıracaktır.
Çocukların kavram kazanımına yardımcı olmak için pahalı oyuncaklara ve malzemelere gerek
yoktur. Evde bulunan tencere, tava, çorap, kaĢık gibi eĢyalar ve resimlidergi, gazete vb.
yayınların hepsi iyi bir eğitim materyali olabilir.

1.2.6.Bellek ve Hatırlama Gücü

Bellek, bireyin tecrübelerinden edindiği ve öğrendiği bilgileri güvenilir, tam ve doğru
biçimde zihinde tutabilme yetisidir.BaĢka bir deyiĢle yeni alınan bilgilerin nasıl iĢlendiği,uzun
süreli olarak nasıl depolandığı ve gerektiğinde nasıl geri getirilip hatırlandığı bellek ile ilgilidir.

Bellek;duyusal kayıt, kısa süreli bellek ve uzun süreli bellekolmak üzere üç yapısal
bileĢimden oluĢur.

 Duyusal kayıt:Günlük yaĢamımızda çevremizden gelen sürekli uyarıcalarla dolu
bir yaĢam sürmekteyiz. Örneğin çocuğun ağlama sesi, kitaptaki sözcükler, yazı
tahtasındaki Ģemalar, parfüm kokusu gibi. Çevreden gelen uyarıcılar, öğrenenin
(bireyin)duyu organlarını etkiler ve duyusal kayıt yoluyla sinir sistemine
girer.Duyu organlarının herbirine gelen uyarıcılarınilk algılanmasından „duyusal
kayıt‟ sorumludur.Duyusal kayda gelindiğinde beklenti ve dikkat süreçlerinin
rehberliğiyle birey kendisi için uygun olan uyarıcıları seçerek kısa süreli belleğe
gönderir.

 Kısa süreli bellek:Dikkat edilen ve algılanan bilgi duyusal kayıttan kısa süreli
belleğe geçer.Bilgiler geçici olarak depolanır. Kısa süreli belleğe gelen ve tekrar
edilen bilgiler, uzun süreli belleğe aktarılır ve unutulmazancak kısa süreli
bellekteyken silinenbilgiler hatırlanmaz.Kısa süreli belleğin sınırlı miktarda bilgiyi
sınırlı bir zaman içinde depoladığı unutulmamalıdır. Kısa süreli belleğin bilgiyi
kullanma süresi yirmi saniye kadardır. Bu belleğin basit dört iĢlem iĢlemlerini
yaparken kullanılması „iĢleyene bellek‟ olma özelliğinden kaynaklanmaktadır.
Çocukta bu süre daha azdır.Örneğin, çocukların tekerleme,Ģiir, parmak oyunu gibi
öğrenmelerinde sık tekrarlara ihtiyaç duyulmasının nedeni budur. ĠĢleyen bellekte
ne kadar uzun süre tutulursa ve tekrarlanırsa öğrenme o denli baĢarılı olacaktır.

 Uzun süreli bellek: Bilgiler burada uzun süre saklanır. Kısa süreli bellekteki
uyarıcıların tekrarlanarak geldiği, eski bilgilerle örgütlenerek uzun süre depo edilip
saklandığı yerdir. Uzun süreli bellekteki bilgiler, doğru bir uyarıcı ile
karĢılaĢtığında değiĢmeden hatırlanır. Tıpkı kütüphanedeki düzenlemede olduğu
gibi uygun kodlu bölümlere yerleĢtirildiğinde aradığımız kitabı çok daha kolay
buluruz.Kısa süreli bellekteki etkin bilgiler, uzun süreli bellekte edilgendir. Uzun
süreli belleğin kapasite sınırları belli değildir.

Hatırlama gücü: Uygun bir uyarıcıyla zihindeki bilgilerin güvenilirbiçimde, değiĢmeden
bilinçli hâle gelmesidir.Bellek ile hatırlama gücü arasında iliĢki bulunmaktadır.Belleğin
güvenilirliği hatırlama gücü ile anlaĢılır. KiĢilerin ilgileri,güdüleri, duyuları hatırlamalarını

11