Page 16 - Bilissel Gelisim

Kavramların temeli, bebeklikte atılır. Bebekler izleyerek, dokunarak, koklayarak, tadarak
ve sesleri iĢiterek çevrelerine iliĢkin her bilgiyi doğal bir merakla öğrenir. Bebeklikte büyüklük,
ağırlık, Ģekil, zaman ve mekânla ilgili pek çok bilginin temeli atılır.

YAŞAR
-Balık
-Yosun vb.

SU

DÖNÜŞÜR KULLANIR

-Enerji -İçme
-Buz vb. -Yeme

Tablo 1.2: Kavram haritası örneği
Nesne devamlılığının kazanılmaya baĢlaması, kavramın kazanılmasında önemli bir
aĢamadırÇünkü bebek,nesne,olay,kiĢi vb. ile tekrar karĢılaĢtığının ve karĢılacağının farkına
varır.Zihin bir Ģema oluĢturur ve yine bu dönemde neden-sonuç, ayırt etme yeteneği temel
olarak baĢlayacaktır. ġema bireyin çevresindeki dünyayı anlamak için geliĢtirdiği bir bilgisayar
programı gibidir, yeni gelen bilgi bu çerçeveye yerleĢir.Nesnelerin fonksiyonlarını algıladıktan
sonra zihinde kalan izlerle daha önceden zihinde olan, ortak niteliklere sahip olan izler
birleĢtirilir. ġemalar sürekli olarak olgunlaĢma ve yaĢantı kazanma yoluyla değiĢime uğrayıp
yeniden organize edilir.Örneğinanne kavramı geliĢtirmede çocuk, annesinin görünüĢünü,
yüzünü, saçının rengini, sesini, kokusunu, algılar. Daha sonra annesini diğer bireylerden
ayırmaya baĢlar. Anneyle ilgili bilgi, beceri ve deneyimleri arttıkça çocuk daha kapsamlı bir
„anne‟ kavramı geliĢtirir. Yani „kavram‟ oluĢturma yeteneği‟ nesnelerin sınıflandırılmasını
sağlar.

Kavramlarıöğrenmekbağlantı kurmaya yarayacaktır. Bir kelimenin anlamını bilmeden
onun yerine,zamanına, durumuna, içeriğine iliĢkin bağlantılar kurularak kelimenin anlamına
iliĢkinbir fikir geliĢtirilebilir. Örneğin okuduğumuz kitaplarda anlamlarını bilmediğimiz
kelimelerle karĢılaĢtığımızda öncesinde veya sonrasında olan cümleleri okuyarak bilmediğimiz
kelimeye anlam yüklemek gibi.Bu durum çocuklardada böyledir, bağlantı kurmak için ipuçları
arar,daha önceden bildiklerini hatırlamaya çalıĢır ve mevcut durumla iliĢkilendirme çabası
vardır.

10