Page 12 - Bilissel Gelisim

Yenidoğan bebeğin vucüt uzantılarını algılamaya çalıĢmasıyla baĢlayan süreç,çevredeki
nesnelerin algılanma alıĢtırmalarıyla devam eder. Bebek uzanıpnesneyi yakalayarak inceler
böylece nesnelerin niteliklerini öğrenir. Devamında tanıdığı nesnelere verdiği tepkileryle
yabancı olduklarına verdiği tepki değiĢmiĢ olur. Bebek iki yaĢına kadar nesneleri ve durumları
bütün olarak görürken sonrasındafarklılıkları ve benzerlikleri algılamaya baĢlar. Önceden
öğrendiği bütün dört ayaklı hayvanları, tanıdığı bir hayvan adıyla bütünleĢtirmesi bu duruma
güzel bir örnektir.

1.2.3.1.Algıda Seçicilik

Organizma, çevredeki çok sayıda uyaranın tamamını aynı anda algılamakta zorlanır.Bu
nedenle çevreden gelen uyarıcıların bazıları dikkat yoluyla seçilir.Dikkat algılamaya hazır
olmayı ifade eder. Dikkat ettiğimiz nesneleri ve olayları algılarız. Örneğin bebek acıktığında
yenilebilecek Ģeyleri daha çabuk fark eder.

Algılamada hazır olma durumuyine bireyden kaynaklanır. Örneğinbebek dıĢarıya
gidileceği zamanki ses ya da durumları, dıĢarı çıkmak istediğinde büyük bir ustalıkla seçer.
Telefon iletisi(mesajı) beklediğimizde etrafta ne kadar ses olursa olsun telefonun ileti sesini
duymamız gibi.

Beklentiler, bir olaya veya objeye hazır oluĢu etkilemektedir ve algıda seçicilikle
arasında doğrudan bir iliĢki bulunmaktadır. Örneğin öğrenci çalıĢacağı konunun kolay olduğunu
düĢünürse o konunun kolay olduğunu söyleyecektir.Görmek isteğimiz gibi görür, duymak
istediğimiz gibi duyarız.

Ġhtiyaçlarda bireyin ihtiyaçları da doğrudan algıda seçicilikle iliĢkilidir. Örneğin
gündelik hayatta defalarca karĢısına çıkan hamileleri fark etmeyen kadının hamile olduktan
sonra hamilelerin farkına varması gibi.

Uyarıcıların renkleri, büyüklüğü, Ģiddeti, gibi fiziksel özelliklerde algıyı üzerlerine
çekmede etkilidir. Örneğin çocuk oyuncaklarının ses çıkarması veya turuncu, yeĢil gibi göze
çarpan renklerden oluĢması gibi. Böylelikle eğitici nesnelere yönelim arttırılmaya
çalıĢılmaktadır.

1.2.3.2.Ayırdetme Becerisinin GeliĢimi

Ayırdetme; önceden bütün olarak görülen bir nesne ya da durumun, zamanla parçalarını,
ayrıntılarını ve benzer nesnelerin birbirinden farklı özelliklerini, algılama eğilimi olarak
nitelendirilir.

6