Page 10 - Bilissel Gelisim
P. 10
Bireyin doğumdan ölüme kadar farklı basamaklardan geçerek,düzenli ve niteliksel
değiĢimine,hayatta kalmasını;çevreyi öğrenmesini ve anlamasını sağlayan aktif zihinsel
faaliyetlerin geliĢimine „BiliĢsel geliĢim‟ denir.
BiliĢsel geliĢim; bebeklikten yetiĢkinliğe kadar çevre ve dünya ile ilgili bilgileyi edinme,
bellekte tutuma ve iĢlemeyi, akıl yürüterek gerektiğinde bu bilgiyi bellekten bulup kullanmayı
yani düĢünme eylemlerinin geliĢim sürecini incelemektedir.
BiliĢ;zihnin içindeki birçok Ģeyi kapsayan geniĢ bir terimdir. Ġçsel zihin
süreçlerinitanımlar. Algılamayı, tanımayı, akıl yürütmeyi ve yargılamayı içeren bilginin elde
edilmesi eylemi ve sürecidir. Yani;
Duyarlılık,
Algı,
Anlam çıkarma,
Bellek,
Problem çözme,
DüĢünme,
Anımsama,
Akılda tutma,
Yaratıcılık, vb. ile hem süreç hem de süreçte oluĢan yapıdır. BiliĢsel süreç pasif
değil aktiftir.
Beyin bir bütün olarak çalıĢmaktadır. BiliĢsel sistem, beynin tüm ögelerini ayrı
ayrıçalıĢtırabildiği gibi eĢ güdümlü bir bütün olarak da çalıĢtırabilmektedir.BiliĢsel yeteneğin
daha iyi geliĢmesi için araĢtırmacılar biliĢsel süreçleri inceler.
Bir problemin çözümünü „biliĢ‟ sayesinde yaĢam boyu kazandığımız deneyimlerle
buluyoruz. Bilgi birikimimiz sayesinde çözebiliyoruz. Örneğin 4 yaĢındaki bir çocuk görme
bozukluğundan dolayı kullanılan gözlüğün ters takılmasının dünyanın ters görülmesine neden
olabileceğini düĢünürken 10 yaĢına geldiğinde böyle bir Ģeyin mümkün olmayacağını „bilmiĢ‟
olması gibi.
Çocukların ve yetiĢkinlerin dünyaları birbirinden farklıdır. Bu açıdan biliĢsel
geliĢim;
Bu farklılıkların nedenlerini bilmek,
Her geliĢim düzeyinde dünyayı nasıl algıladıklarını anlamak,
BiliĢsel becerilerin daha kolaynasıl kazandılacağı bilgisine ulaĢmak,
Kalitelive uygun deneyimlerin neler olduğunun farkına varmak,
BaĢarıya daha kolay ulaĢmak için doğruolarak hazırlanıp uygulanacak etkinliklerin
tespitini yapmak için önemlidir.
Beynin geliĢimi doğum öncesinde baĢladığı için bebeklik ve erken çocukluk yılları(0-72 ay)
kritik yıllardır. Doğum sonrasında beyin hücrelerinin sayısında bir artıĢ olmamakta,geliĢme ve
ilerleme; yaĢamda geçirilen süre ve deneyimlere bağlı olarak artmaktadır. Bu durumda
4