Page 16 - Duygusal Gelisim
P. 16
Maslow‟un kuramına göre insanların ihtiyaçları sınırsızdır ve insan bir ihtiyacını
giderdikten sonra baĢka bir ihtiyaç ortaya çıkar. Bir ihtiyacı giderme süreci içinde ise
tamamıyla memnun olma/hoĢnut olma durumu olası değildir. Bu esnada, giderilmemiĢ
ihtiyaç kiĢi için büyük bir motivasyon kaynağıdır; bireyi güdüler ve birey neyi henüz elde
etmemiĢse ona büyük ilgi gösterir. Fakat ihtiyaç giderildikten sonra bu ihtiyaca yönelik
motivasyon davranıĢlar üzerindeki belirleyici etkisini kaybeder. Maslow‟a ait ihtiyaçlar
hiyerarĢisi de alt düzeydeki ihtiyacın karĢılanmadan üst düzeydeki ihtiyacın karĢılanmasının
anlamsız olması ilkesi üzerinde kurulmuĢtur. Ġhtiyaçlara ait hiyerarĢi
basamaklarla/düzeylerle ifade edilmektedir.
Fizyolojik ihtiyaçlar
Maslow‟a göre tüm ihtiyaçlar içinde en önemli olan ihtiyaç fizyolojik ihtiyaçlardır.
Fizyolojik ihtiyacını gidermemiĢ bir kiĢi için diğer ihtiyaçların bir önemi yoktur. Aç veya
susuz olan bir kiĢi, öncelikle bu ihtiyacını doyuracaktır ve diğer ihtiyaçlarını doyurmaya
yönelmeyecektir.
Güvenlik ihtiyacı
Bu ihtiyaç, korunma, barınma, kural ve yasalara uyma gibi gereksinimlere
dayanmaktadır. Buna bağlı olarak kiĢi korku ve kaygısını azaltacaktır. Ġnsan tehlikelere karĢı
savunmadadır ve sahip olduğu Ģeyleri korumaya yönelik bir güdüye sahiptir. Bu ihtiyaçlar,
kiĢilerarası iliĢkiler için de geçerlidir yani insan diğer insanlarla olan iliĢkileri için de bu
iliĢkiyi korumayı ve güvenli bir Ģekilde sürdürmeyi istemektedir.
Sosyal ihtiyaçlar
Ġnsanlar tek baĢına yaĢayamazlar, yaĢamlarını sürdürebilmek için baĢkalarının
varlığına gereksinim duyarlar. BaĢkalarıyla birlikte yaĢama, baĢkaları tarafından kabul
görme, arkadaĢlık, sevme ve sevilme gibi sosyal ihtiyaçlar insanlar için önemlidir. Fizyolojik
ve sosyal ihtiyaçlarının giderilmesi kiĢinin diğer ihtiyaçları için bir kaynak oluĢturmaktadır.
Eğer insanlar sosyal ihtiyaçlarını gideremezlerse aidiyet duygusundan yoksun, yalnız ve terk
edilmiĢ hissedeceklerdir. Aile kurma ve etrafındaki kiĢilerle duygu alıĢveriĢinde bulunma
gibi davranıĢlar insanların sosyal ihtiyaçlarından kaynaklanmaktadır.
Değer verilme / saygınlık ihtiyacı
Bu ihtiyaç çift yönlü bir ihtiyaçtır. Birey hem kendisine güven ve saygı duymak
isterken hem de baĢkaları tarafından böyle görülmek ister. BaĢkaları tarafından değer
görmek, kiĢinin de kendine güven duymasına ve baĢarılı olabileceğine yönelik bir inanç
geliĢtirmesine neden olmaktadır. BaĢarı, statünün göstergesi olarak kabul edilmektedir ve
baĢarmıĢlık hissi değer verilme ihtiyacını karĢılamak için oldukça önemli kabul edilmektedir.
12