Page 18 - Duygusal Gelisim
P. 18
Çocukların duygusal geliĢimi, onların çeĢitli duyguları nasıl kazandıklarını ve bu
duyguları kendilerine, anne babasına, diğerlerine nasıl ifade ettiklerini belirlemektedir.
Duygular çocuğun yaĢamını sürdürmede, iletiĢim kurmada ve davranıĢlarını yönlendirmede
önemlidir. Hyson ve Izard‟a göre duyguların bir bölümü öğrenilmiĢtir. Bebekler, annelerinin
duygusal durumundan ve duygularını dıĢa vurma biçimlerinden etkilenmektedir ayrıca
annelerinin duygusal durumlarını gösteren belirli yansıtma biçimlerini de taklit
etmektedirler. Anneyle bebek arasındaki iletiĢim kanallarının açık olması, içsel duyguların
dıĢavurumunu artırmaktadır.
Izard‟a göre duygusal ifadelerin biyolojik boyutları vardır ayrıca bebeklerin duygusal
ifadeleri ve davranıĢları onların daha sonraki yıllarda geliĢtirecekleri kiĢilikleri konusunda da
ipucu sağlamaktadır. Biyolojik yapı, duygusal geliĢimin sınırlarını ve genel çerçevesini
sağlamakta, çevresel etkiler ise bu geliĢimi uyarmakta ve Ģekillendirmektedir.
1.2.2. Duygusal GeliĢimle Ġlgili Kavramlar
Duygu
Bir Ģeyin iç dünyamızda uyandırdığı izlenimdir. Duygu, insanın sahip olduğu en
önemli özelliklerinden birisidir. Duygular yaĢamın rengi, tadı tuzudur; duygunun olmadığı
bir yaĢam düĢünülemez. YaĢadığının farkında olan insanoğlu, kendisinde ve çevresinde olup
bitenleri bir yandan algılarken bir yandan da bunları değerlendirir ve yorumlar. Bu sürece
her zaman çeĢitli (bazen belli belirsiz, bazen de çok yoğun) duygular eĢlik eder.
Heyecan
Olumlu ya da olumsuz çoğunlukla yoğun duyulan ve organizmada gerginlik yaratan,
çok yoğun yaĢanabilen kısa süreli duygulardır.
Heyecan, psikolojik ve fizyolojik bir karıĢımdır. Günlük yaĢamda kaygı, sevinç,
üzüntü, korku, hiddet, utangaçlık tepkileri birer heyecandır. Bu durumlar duygusal yaĢamın
göze çarpan aĢamaları arasında yer alır. Heyecan bazı zamanlarda kısa süreli bazı
zamanlarda ise sürekli hâle gelir. KiĢilerin heyecanlanması oldukça normal bir tepkidir. Bu
heyecanlar normal yaĢamı etkilemediği sürece normal kabul edilir.
Resim 1.8: Heyecan
14