Page 14 - Duygusal Gelisim

1.1.4. Sosyal GeliĢimle Ġlgili Kuramlar

 Ericson’un Psikososyal GeliĢim Evreleri

Ericson‟un kuramı 8 evredir ve kiĢinin tüm yaĢamını kapsar.

 Temel güvene karĢı güvensizlik (0-1yaĢ): Bu evrede bağlanma ve
duygusal yakınlık önem taĢımaktadır. Bağlanmanın temeli burada atılır.
Bağlanma ilk olarak fizyolojiktir. Anne, çocuğu karĢılık beklemeden
besler bu sebeple bağlanma gerçekleĢir. Aynı zamanda güvenin temeli de
bu dönemde atılır. Güven için en önemli unsurlar; tutarlılık ve kestirile
bilirliktir. Annenin davranıĢları kestirilebilirse çocuk dünyaya güvenle
bakar fakat anne tutarsızsa ve davranıĢları kestirilebilir değilse çocuk
tedirgin, her Ģeyden korkan ve zarar görme endiĢesi oluĢan bir çocuk
hâline gelir. Çocuk, diğer insanlarla nasıl iliĢki içinde olacağını, anneye
bakarak öğrenir. Baba ile olan iliĢkisini bile anneye bakarak öğrenir.
 Özerkliğe karĢı kuĢku ve utanç (1-3 yaĢ): Çocuk iç iĢlerinde bağımsız
olmak isterken bir yandan da dıĢarıdan birinin onu denetlemesini,
onaylamasını, izlemesini ve geri bildirim vermesini ister. Eylemlerini
kendi yapmak ister. Bu duygu “özerklik” olarak adlandırılır. Çocuk birey
olduğunu hisseder. Kimliğinin sınırlarını çizer. Ebeveynler güvenli
ortamda çocuklarına özerkliğini yaĢatma fırsatı vermelidir. Çocuk
bireyselleĢmenin verdiği duyguyu yaĢamalıdır. Bunu yaĢamazsa ilk defa
bu dönemde çocuğun içine utanç tohumu atılır. Çocuk, “Acaba yapamaz
mıyım?” Ģeklinde kendi iradesinden kuĢkulanır. Sürekli baĢka birinin
onayını bekler, kendi fikirlerine güvenmez.
 GiriĢimciliğe karĢı suçluluk (3-6 yaĢ): Bu dönemde çocuk merakla
sorular sorar. Çocuğun sorduğu bu sorulara basit ve sade Ģekilde, mutlaka
cevap verilmelidir. Çocuğun soru sorması engellenirse ileride hiçbir Ģeyi
merak etmez. Çocuğun ileriki dönemde akademik baĢarısı buna bağlıdır.
Ayrıca çocukta sorumluluk, merhamet, acıma duygusunun oluĢumu bu
dönemde gerçekleĢir. Empatinin ilk tohumları atılır. Çocuk için hayvan
beslemek bu dönemde faydalıdır.
 BaĢarıya karĢı aĢağılık duygusu(7-11yaĢ): Çocuğun baĢarıyı tattığı
dönemdir. Bu baĢarı sadece okul baĢarısından ibaret değildir. Herhangi
bir alanda olabilir(örn: sanat, spor…). Çocuğa verilecek görev, çocuğun
yeteneklerine uygun olmalı, gerekirse parçalara bölünerek verilmelidir.
Anne baba çocuğa olumlu geri bildirimlerde bulunmalıdır. Çocuğun
kendi varlığını hissedebileceği alan oluĢturulmalıdır. Çocuk baĢkalarıyla
kıyaslanmamalıdır. Akademik öz güven, plan yapma, ekip ruhu bu
dönemde geliĢir.

10