Page 31 - Bilissel Gelisim

Mantıksal düĢünme geliĢir.Somut yollarla problem çözer,soyut problemleri henüz
çözemez.Örneğin “Senin üç portakalınla benim iki portakalım kaç portakal eder?” diye
sorduğumuzda problemi zihinsel olarak çözebilir.

Üst düzey gruplama yapabilir. Örneğin;taĢıt araçlarını sınıflarken havada,karada ve suda
olmak üzere gruplayabilir.

Benmerkezcilikten uzaklaĢır duygudaĢlık (empati)kurabilir. Olayları dünyayı baĢkalarının
bakıĢ açısından da görebilir.Çocuklar bu dönemde dili etkin bir Ģekilde kullanmalarına rağmen
vatan, millet ve ülke gibi soyut kavramları anlayamaz. Örneğin,“Sakla samanı, gelir zamanı.”
atasözünde kastedilenin gerçek saman olmadığı anlatılmalıdır.

1.5.4. Soyut ĠĢlemler Dönemi (11- üstü YaĢ)

DüĢünceler hakkında düĢünbilme yetisinin kazanıldığı bir dönemdir.Kuramın en üst
düzey becerileridir. Ancak bu döneme gelene kadarzengin deneyim ve doğru modellerle
karĢılaĢmayan çocuk zorluk çekecektir. Ergenlik döneminde yine ergenin kendisiyle yoğun ilgili
olması sonucu ergen benmerkezci dediğimiz bir yapı içindedir. Örneğin “Kimse beni
anlayamaz.”“Kimse yaĢadıklarımı yaĢamadı.” gibi dıĢavurumları vardır. Bu dönemde anne
babanın ergenlere bazen yetiĢkin bazen de çocuk gibi davranmaları, ergenlerin kendilerini
tanımalarında sıkıntılar yaĢatabilir.

1.6. 0-72 Ay Çocuklarının BiliĢsel GeliĢim Özellikleri

Doğumdan birinci ayın sonuna kadar bebek doğuĢtan getirdikleri reflekslerini yoğun bir
Ģekilde kullanır. Duyularından gelen bilgiyi düzenleyemez ve baktıkları nesneyi yakalamaz.
Meme verilmese bile bebek, meme ucunu bulmayı bir Ģekilde öğrenir ve aç olmasa da emer.
Nesne sürekliliği yoktur. Herhangi bir nesnenin varlığını veya yokluğunu tahmin edemez ve
bilemez.

1. aydan 4. aya kadarbebekler, emme davranıĢı gibi haz veren davranıĢları tekrar eder.
Bebeğin bütün davranıĢları kendi bedeninde odaklanır. Birgün bebek parmağı ağzındayken
parmağını emer, sever ve deneme yanılma yoluyla tekrar yapmayı dener,devam etmek için
bilerek çaba gösterir. Bebekler bu aylarda duyu organları yoluyla gelen bilgileri düzenlemeye
baĢlar. Bebek, annesinin sesini duyduğunda sese yönelir ve sonunda bu sesin annesinin
olduğunu keĢfeder. Böylece dünyası anlam kazanmaya baĢlar. Nesne sürekliliği henüz yoktur.
Bebek bu aylarda hareket eden bir nesneyi gözleriyle takip edebilir ama pasif bir Ģekilde bakar.

4. aydan 8. aya kadar bebekler çevreleriyle daha çok ilgilenir.Bedeni dıĢındaki nesnelere
yönelir ve hareketlerinin çevrede yarattığı sonuçlar üzerine dikkatini yoğunlaĢtırır. Mesela
çıngırağın sesini duyabilmek amacıyla sallar. Bebeğe, bastırınca veya sallayınca ses çıkaran
veya ipini çekince hareket edip ses çıkaran oyuncaklar vermek bebeğin hem zihinsel geliĢimini,
hem de kiĢilik geliĢimini desteklemek açısından yararlıdır. DavranıĢlarıyla çevre üzerinde etkili
olduğunu ve ancak kendisi bir harekette bulunursa belli bir sonuca ulaĢacağını farkettiği bir
dönemdir.Nesne sürekliliği bu aylarda geliĢmeye baĢlar.

25