Page 10 - Fiziksel Gelisim
P. 10
Lokomotor hareketler; vücudun yer aldığı alanı değiĢtirme ve bir yerden bir yere
hareket etmeyi içerir. Lokomotor hareketlerin her biri değiĢik Ģekillerde birleĢtirilerek yeni
hareketlerin üretilmesinde kullanılır.
Lokomotor olmayan hareketler; yer değiĢtirmeden yapılan geniĢ kasların kullanımını
içeren hareketlerdir.
Denge ise belirli bir alan içinde bir hareketi sürdürmektedir. Denge hareketleri, aynı
yerde bir pozisyonu korumayı kapsar. Denge aslında tüm hareketlerde önemli bir faktördür.
Çocuk tüm hareketlerinde dengeyi sürdürme, kaybetme ve yeniden kazanma yeteneklerine
sahiptir.
Motor geliĢim alanları
Lokomotor Lokomotor Denge Hareketleri Nesne Kontrolü
Hareketler Olmayan Hareketler
Emekleme Germe-Dönme Statik Denge Fırlatma
Yürüme-KoĢma Salınım-Çekme Dinamik Denge Vurma
Sıçrama-Sekme Bükme-Burgu Topu Elle veya Ayakla
Vurma
Kayma Ġtme Top Sürme
Atlama Yakalama
Hoplama
ġekil 1.1: Motor geliĢim alanları ve bileĢenleri
Küçük kas motor becerileri
Küçük kas motor geliĢimi aynı zamanda „ince devinimsel beceriler‟ olarak da
adlandırılabilmektedir. Kalem kullanma, piyano çalma, topu havada ya da yerde elle, raketle,
sopa ile ya da ayakla kontrol altına alma gibi beceriler nesne kontrolüne örnek gösterilebilir.
Merkezden dıĢa geliĢim ilkesine göre küçük kas hareketlerinin geliĢimi büyük kas
hareketlerinin geliĢimini izlemektedir. Küçük kas hareketleri bir objeyi avuç içi ile kaba bir
Ģekilde tutmadan, baĢ ve iĢaret parmağını birleĢtirerek ince bir Ģekilde tutma becerisinin
kazanılmasına doğru ilerler.
Tutma, kavrama, yazma, yırtma, çizme, yapıĢtırma, kesme gibi eli ve ayağı kullanma
becerileri ile nesne kontrol becerilerini kapsar. Ġnsanın geliĢimi, sürekli olmakla birlikte bu
sürekliliğin hızı her yaĢta aynı değildir.
Çocukta motor geliĢimin gerçekleĢmesini bir örnekle açıkladığımızda; çocuktan
beklenen davranıĢ kendi baĢına makasla kâğıt kesme olsun. Öncelikle çocuğun el ve parmak
kasları makası tutabilecek biçime gelebilmek için fiziksel büyüme gösterebilmeli ve makasla
kâğıt kesebilecek olgunluğa ulaĢabilmelidir. Makasla kâğıt kesen insanları gözleyen çocuk,
daha sonra makasla kâğıt kesmeyi öğrenir. Artık hem el ve parmak kasları olgunlaĢtığı hem
de makasla kâğıt kesmeyi öğrendiği için bu geliĢim görevini yapmaya hazırdır. Sonuçta
çocukta bu motor geliĢim gerçekleĢmiĢtir.
6