Page 45 - orada_bir_koy_var_uzakta
P. 45
EVRENDEKİ MAHALLEMİZ Dünya’dan çıplak göz le
gökyüzüne baktığımızda Merkür,
Venüs, Mars, Jüp ter ve Satürn’ü
göreb l r z. Fakat Uranüs ve
GÜNEŞ SİSTEMİ Neptün’ü çıplak göz le göremey z.
Bu gezegenler göreb lmek ç n
teleskoba ht yacımız var.
Evrendek mahallem z olan Güneş S stem , m lyarlarca HALKALI GEZEGEN
galaks den b r nde, SAMANYOLU GALAKSİSİNDE yer alır.
Güneş S stem ç nde; Güneş, gezegenler, gezegenler n uyduları, SATÜRN
astero tler, kuyruklu yıldızlar g b gök c s mler bulunur. Güneş s stem n n en büyük k nc gezegen olan
halkalı gezegen Satürn’ün ç ne 700 Dünya sığab l r.
Bu gezegenler Güneş’e olan uzaklıklarına göre sıralayalım:
Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Jüp ter, Satürn, Uranüs ve Neptün. Güneş s stem nde sadece Satürn’ün değ l Jüp ter,
Uranüs ve Neptün’ün de halkaları vardır. Satürn’ün
ŞİMDİ BİRLİKTE BİR YOLCULUĞA ÇIKALIM VE halkalarının çoğunluğu buzlardan ve kaya
parçalarından oluşur.
DÜNYA’NIN KOMŞULARINI DAHA YAKINDAN TANIYALIM.
82 uydusu vardır.
En büyük uydusu T tan’dır.
EVRENDEKİ EVİMİZ
DÜNYA
Evrendek ev m z Dünya, Güneş’e uzaklık
bakımından üçüncü sırada yer alır. Evrende
yaşamın olduğunu b ld ğ m z tek gezegen
Dünya’dır.
Dünya’nın hem atmosfer , hem de manyet k
alanı b rer koruyucu kalkan görev görür.
Meteorlar, yüzeye çarpmadan önce
atmosfer m z tarafından parçalanır. Güneş’e en yakın olan
Güneş’ten gelen yüklü parçacıklar da lk 4 gezegen n yapısı
manyet k alan tarafından hapsed l r. çoğunlukla kayalıktır.
Ay, Dünya’nın tek Bu gezegenlere EN UZAK GEZEGEN
doğal uydusudur. karasal gezegen de NEPTÜN
EN HIZLI GEZEGEN den l r. D ğer 4
gezegen se gaz Güneş’e en uzak gezegen
Neptün’dür. 1846 yılında
MERKÜR yapıdadır ve karasal keşfed lm şt r. Neptün, Güneş
Merkür, Güneş’e en yakın ve Güneş s stem m z n GEZEGENLERİN EN BÜYÜĞÜ gezegenlerden daha s stem nde en hızlı rüzgârlara
en küçük gezegen d r. Atmosfer neredeyse yok büyüktürler. sah pt r. Dünyamızdak en
denecek kadar azdır. Merkür, gündüzler çok sıcak hızlı rüzgârlar saatte ortalama
(425 C), geceler se çok soğuktur (-172 C). JÜPİTER 400 k lometre hıza
o
o
Dünya’nın uydusu Ay’dan çap olarak b raz daha Güneş s stem m z n en büyük ulaşab l rken, Neptün’de esen
büyüktür. Güneş s stem m zdek en hızlı gezegen Jüp ter’d r. Hatta o kadar rüzgârlar saatte 2000
gezegend r. Güneş etrafındak b r turunu ortalama büyüktür k b r tane Jüp ter’e 1000 k lometre hıza ulaşab l r.
88 Dünya gününde tamamlar. tane Dünya sığab l r.
Eğer Merkür’de yaşıyor olsaydınız, Jüp ter gaz dev b r gezegend r ve
Güneş’ Dünya’dan gördüğünüzden Dünya benzer b r yüzeye sah p
3 kat daha büyük göreb l rd n z. değ ld r. B l nen 14 uydusu vardır.
YAŞAM KAYNAĞIMIZ Neptün’ün en büyük uydusu olan
Tr ton’un lg nç b r özell ğ vardır.
92 uydusu vardır. Tr ton, Güneş s stem nde
GÜNEŞ En meşhur uyduları, 1910 yılında gezegen n n ters yönünde b r
İtalyan astronom Gal leo Gal le yörüngeye sah p tek uydudur.
Güneş b r yıldızdır ve yıldızlar tarafından keşfed len ve
gezegenlerden çok büyüktür. Gal leo uyduları olarak b l nen
Yıldızlar, devasa b r plazma (aşırı DÜNYA’NIN İKİZ KARDEŞİ KIZIL GEZEGEN Io, Europa, Ganymede
ısınmış gaz) küres d r. MARS ve Call sto’dur.
Güneş’ n yüzey sıcaklığı ortalama VENÜS Mars’ın yüzey dem r oks tle kaplı Ganymede, Merkür gezegen nden
büyük çapıyla Güneş s stem
5500 derece, merkez sıcaklığı Venüs, boyut ve yoğunluk bakımından olduğundan Kızıl Gezegen olarak ç ndek en büyük uydudur.
Dünya’ya benzer olduğu ç n ona Dünya’nın
ortalama k z kardeş de der z. Çok kalın b r atmosfere adlandırılır. Mars, neredeyse Dünya’nın
yarısı kadar büyüklüğe sah pt r.
15 m lyon dereced r. sah pt r. Bu kalın atmosfer ısıyı hapseder. Mars’ın kütle çek m kuvvet Dünya’ya TELESKOP İLE KEŞFEDİLEN İLK GEZEGEN
Güneş, Güneş S stem ’n n toplam Merkür, Güneş’e en yakın gezegen olmasına göre daha zayıftır. Bu yüzden Mars’ta
kütles n n %99,8’ n rağmen Venüs kalın atmosfer yle ısıyı Dünya’ya göre daha yükseğe URANÜS
tek başına oluşturur. hapsett ğ ç n yüzey sıcaklığı bakımından en zıplayab l rs n. Uranüs, 1781 yılında teleskop yardımıyla W ll am Herschel
sıcak gezegend r. Geceler gökyüzüne Çok nce b r atmosfer vardır ve bu
Güneş, yaşadığımız gezegen baktığınızda Ay’dan sonra göreceğ n z en atmosfer n büyük çoğunluğu tarafından keşfed lm şt r. Güneş s stem ndek en büyük
üçüncü gezegend r. Güneş’e en uzak gezegen Neptün
Dünya’dan o kadar büyüktür k parlak gökc sm Venüs’tür. karbond oks t le kaplıdır. olmasına rağmen Uranüs, Güneş s stem n n en soğuk
1 tane Güneş’ n ç ne 1 m lyon tane Çok esk zamanlarda nsanlar Venüs’ü yıldız Karasal gezegenlerdek en yüksek gezegen d r. D ğer gezegenler b r topaç g b kend eksen
Dünya sığab l r. Fakat buna rağmen zannetm ş ve ona Akşam Yıldızı, Sabah Yıldızı dağ olan Olympus Mons, Mars etrafında dönerler. Uranüs se 98 derecel k eksen eğ kl ğ ne
Güneş en büyük yıldız değ ld r. ya da Çoban Yıldızı adını verm şt r. Güneş üzer nde bulunur. sah p olduğundan Güneş’ n etrafında yuvarlanarak döner.
Güneş’ten daha büyük yıldızlar da s stem nde Merkür ve Venüs’ün uydusu yoktur. B l nen 27 uydusu vardır.
vardır. B l nen 2 uydusu vardır. 43 43 43 43