Page 45 - orada_bir_koy_var_uzakta
P. 45

EVRENDEKİ MAHALLEMİZ                                                               Dünya’dan çıplak göz  le

                                                                                    gökyüzüne baktığımızda Merkür,
                                                                                    Venüs, Mars, Jüp ter ve Satürn’ü
                                                                                    göreb l r z. Fakat Uranüs ve
 GÜNEŞ SİSTEMİ                                                                      Neptün’ü çıplak göz  le göremey z.
                                                                                    Bu gezegenler  göreb lmek  ç n
                                                                                    teleskoba  ht yacımız var.


 Evrendek  mahallem z olan Güneş S stem , m lyarlarca   HALKALI GEZEGEN
 galaks den b r nde, SAMANYOLU GALAKSİSİNDE yer alır.
 Güneş S stem   ç nde; Güneş, gezegenler, gezegenler n uyduları,   SATÜRN
 astero tler, kuyruklu yıldızlar g b  gök c s mler  bulunur.   Güneş s stem n n en büyük  k nc  gezegen  olan
                                  halkalı gezegen Satürn’ün  ç ne 700 Dünya sığab l r.
 Bu gezegenler  Güneş’e olan uzaklıklarına göre sıralayalım:
 Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Jüp ter, Satürn, Uranüs ve Neptün.   Güneş s stem nde sadece Satürn’ün değ l Jüp ter,
                                  Uranüs ve Neptün’ün de halkaları vardır. Satürn’ün
 ŞİMDİ BİRLİKTE BİR YOLCULUĞA ÇIKALIM VE   halkalarının çoğunluğu buzlardan ve kaya
                                  parçalarından oluşur.
 DÜNYA’NIN KOMŞULARINI DAHA YAKINDAN TANIYALIM.
                                      82 uydusu vardır.
                                      En büyük uydusu T tan’dır.

 EVRENDEKİ EVİMİZ
 DÜNYA

 Evrendek  ev m z Dünya, Güneş’e uzaklık
 bakımından üçüncü sırada yer alır. Evrende
 yaşamın olduğunu b ld ğ m z tek gezegen
 Dünya’dır.
 Dünya’nın hem atmosfer , hem de manyet k
 alanı b rer koruyucu kalkan görev  görür.
 Meteorlar, yüzeye çarpmadan önce
 atmosfer m z tarafından parçalanır.                          Güneş’e en yakın olan
 Güneş’ten gelen yüklü parçacıklar da                          lk 4 gezegen n yapısı
 manyet k alan tarafından hapsed l r.                         çoğunlukla kayalıktır.
 Ay, Dünya’nın tek                                            Bu gezegenlere                         EN UZAK GEZEGEN
 doğal uydusudur.                                             karasal gezegen de                       NEPTÜN

 EN HIZLI GEZEGEN                                             den l r. D ğer 4
                                                              gezegen  se gaz                      Güneş’e en uzak gezegen
                                                                                                    Neptün’dür. 1846 yılında
 MERKÜR                                                       yapıdadır ve karasal                keşfed lm şt r. Neptün, Güneş
 Merkür, Güneş’e en yakın ve Güneş s stem m z n   GEZEGENLERİN EN BÜYÜĞÜ  gezegenlerden daha      s stem nde en hızlı rüzgârlara
 en küçük gezegen d r. Atmosfer  neredeyse yok                büyüktürler.                         sah pt r. Dünyamızdak  en
 denecek kadar azdır. Merkür, gündüzler  çok sıcak                                                hızlı rüzgârlar saatte ortalama
 (425  C), geceler   se çok soğuktur (-172  C).   JÜPİTER                                             400 k lometre hıza
 o
 o
 Dünya’nın uydusu Ay’dan çap olarak b raz daha   Güneş s stem m z n en büyük                      ulaşab l rken, Neptün’de esen
 büyüktür. Güneş s stem m zdek  en hızlı   gezegen  Jüp ter’d r. Hatta o kadar                       rüzgârlar saatte 2000
 gezegend r. Güneş etrafındak  b r turunu ortalama   büyüktür k  b r tane Jüp ter’e 1000            k lometre hıza ulaşab l r.
 88 Dünya gününde tamamlar.   tane Dünya sığab l r.
 Eğer Merkür’de yaşıyor olsaydınız,   Jüp ter gaz dev  b r gezegend r ve
 Güneş’  Dünya’dan gördüğünüzden   Dünya benzer  b r yüzeye sah p
 3 kat daha büyük göreb l rd n z.  değ ld r.                                                        B l nen 14 uydusu vardır.
 YAŞAM KAYNAĞIMIZ                                                                                Neptün’ün en büyük uydusu olan
                                                                                                 Tr ton’un  lg nç b r özell ğ  vardır.
                      92 uydusu vardır.                                                             Tr ton, Güneş s stem nde
 GÜNEŞ           En meşhur uyduları, 1910 yılında                                                 gezegen n n ters  yönünde b r
                 İtalyan astronom Gal leo Gal le                                                  yörüngeye sah p tek uydudur.
 Güneş b r yıldızdır ve yıldızlar   tarafından keşfed len ve
 gezegenlerden çok büyüktür.   Gal leo uyduları olarak b l nen
 Yıldızlar, devasa b r plazma (aşırı   DÜNYA’NIN İKİZ KARDEŞİ  KIZIL GEZEGEN  Io, Europa, Ganymede
 ısınmış gaz) küres d r.   MARS  ve Call sto’dur.
 Güneş’ n yüzey sıcaklığı ortalama   VENÜS  Mars’ın yüzey  dem r oks tle kaplı   Ganymede, Merkür gezegen nden
                  büyük çapıyla Güneş s stem
 5500 derece, merkez  sıcaklığı   Venüs, boyut ve yoğunluk bakımından   olduğundan Kızıl Gezegen olarak    ç ndek  en büyük uydudur.
 Dünya’ya benzer olduğu  ç n ona Dünya’nın
 ortalama    k z kardeş  de der z. Çok kalın b r atmosfere   adlandırılır. Mars, neredeyse Dünya’nın
 yarısı kadar büyüklüğe sah pt r.
 15 m lyon dereced r.   sah pt r. Bu kalın atmosfer ısıyı hapseder.   Mars’ın kütle çek m kuvvet  Dünya’ya   TELESKOP İLE KEŞFEDİLEN İLK GEZEGEN
 Güneş, Güneş S stem ’n n toplam   Merkür, Güneş’e en yakın gezegen olmasına   göre daha zayıftır. Bu yüzden Mars’ta
 kütles n n %99,8’ n    rağmen Venüs kalın atmosfer yle ısıyı   Dünya’ya göre daha yükseğe   URANÜS
 tek başına oluşturur.  hapsett ğ   ç n yüzey sıcaklığı bakımından en   zıplayab l rs n.   Uranüs, 1781 yılında teleskop yardımıyla W ll am Herschel
 sıcak gezegend r. Geceler  gökyüzüne   Çok  nce b r atmosfer  vardır ve bu
 Güneş, yaşadığımız gezegen   baktığınızda Ay’dan sonra göreceğ n z en   atmosfer n büyük çoğunluğu   tarafından keşfed lm şt r. Güneş s stem ndek  en büyük
                                                              üçüncü gezegend r. Güneş’e en uzak gezegen Neptün
 Dünya’dan o kadar büyüktür k    parlak gökc sm  Venüs’tür.   karbond oks t  le kaplıdır.   olmasına rağmen Uranüs, Güneş s stem n n en soğuk
 1 tane Güneş’ n  ç ne 1 m lyon tane   Çok esk  zamanlarda  nsanlar Venüs’ü yıldız   Karasal gezegenlerdek  en yüksek   gezegen d r. D ğer gezegenler b r topaç g b  kend   eksen
 Dünya sığab l r. Fakat buna rağmen   zannetm ş ve ona Akşam Yıldızı, Sabah Yıldızı   dağ olan Olympus Mons, Mars   etrafında dönerler. Uranüs  se 98 derecel k eksen eğ kl ğ ne
 Güneş en büyük yıldız değ ld r.   ya da Çoban Yıldızı adını verm şt r. Güneş   üzer nde bulunur.  sah p olduğundan Güneş’ n etrafında yuvarlanarak döner.
 Güneş’ten daha büyük yıldızlar da   s stem nde Merkür ve Venüs’ün uydusu yoktur.  B l nen 27 uydusu vardır.
 vardır.  B l nen 2 uydusu vardır.                                                                                    43 43 43 43
   40   41   42   43   44   45   46   47   48   49   50